مروارید چیست و چگونه تشکیل میشود؟ تشخیص مروارید اصل از تقلبی

مروارید یک گوهر نیمه قیمتی است که از قدیمی‌ترین سنگ‌های زینتی در دنیا محسوب می‌شود. عمر آشنایی ما با این گوهر به بیش از هزار سال برمی‌گردد. درست در زمانی که انسان برای تأمین نیاز خود به مواد غذایی در حال جستجوی دریاها و اقیانوس‌ها بود، یک درخشندگی چشمگیر توجه او را به خود جلب کرد. پس از مدت کوتاهی در دسته دارایی‌های گران‌بهای انسان قرار گرفت و به تجارتی پرسود ختم شد. برخی معتقدند جدا از کمیابی و زیبایی این گوهر، قدرتی جادویی و ماورایی نیز در وی وجود دارد که سبب شده سال‌ها به اشکال مختلف در زیورآلات مورداستفاده قرار گیرد. این مقاله دریچه‌ای برای ورود به دنیای جذاب و پر از شگفتی مرواریدها است.

مروارید چیست و چگونه تشکیل میشود؟

تصویر مروارید در دوران کودکی من

تصویر مبهمی در ذهن من از این واقعه باقی‌مانده اما با تمام ابهامی که دارد خاطرم هست چهار یا پنج ساله بودم، دستبند مرواریدی داشتم که اسباب‌بازی اوقات فراغت من بود. مرواریدهای پلاستیکی که بعضاً بعضی از آنها روکش خود را ازدست‌داده بودند و به یک مهره شیری رنگ تبدیل شده بودند. یک روز دستبند من از هم باز شد و دانه‌های مروارید جدا شدند. همه آنها را جمع کردم و باتوجه‌به تصاویری که در اطراف دیده بودم سعی کردم یکی از دانه‌ها را به بینی خود متصل کنم.

متأسفانه دانه مروارید به داخل بینی من وارد شد و در همان قسمت ابتدایی ماند. من را به بیمارستان رساندند و دانه مروارید را از بینی من خارج کردند اما با تمام این تفاسیر بعد از بهبودی به دنبال دانه گمشده می‌گشتم و مدام می‌گفتم که دانه مروارید من کجاست؟ آن را به من برگردانید! این گوهر گران‌بها حتی در نمونه‌های تقلبی و پلاستیکی نیز جذاب و دوست‌داشتنی است و ما قصد داریم در ادامه بیشتر در مورد آن با شما صحبت کنیم و از شگفتی‌هایی برای شما بگوییم که بدون شک تاکنون از آنها اطلاعی نداشته‌اید.

 مروارید چیست؟

مروارید گوهری است که در اعماق اقیانوس‌ها رشد کرده و بدون نیاز به تراش و صیقل از زیبایی منحصربه‌فردی در میان جواهرات برخوردار است.

 کلمه مروارید ریشه‌ای لاتین داشته و ریشه آن از کلمه پرنا (perna) که نوعی صدف می‌باشد و همچنین سفارولا (sphaerula) به معنی کروری شکل‌گرفته شده است. مروارید توسط جانوران نرم‌تن که ما آن را صدف می‌نامیم و گاهی توسط حلزون‌ها به وجود می‌آید.  هنگامی که جسم خارجی وارد صدف شد، صدف به‌منظور دفع آن، موادی از خود ترشح می‌کند که از جمع‌شدن این مواد مروارید تشکیل می‌شود.

روند تشکیل یک مروارید به این صورت است که ماده‌ای شاخی به نام کنچیولین به‌صورت لایه‌های بسیار نازک و متحدالمرکز دور هسته‌ای از جسم بیگانه ترشح می‌شود و روی آن را ماده‌ای به نام مادر مروارید که کربنات کلسیم می‌باشد، می‌پوشاند که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.

شکل اصلی مروارید گرد و کره مانند می‌باشد هرچند مروارید به شکل‌های دیگری نیز در فروشگاه طلا و مروراید مانند گلابی و دکمه و حتی شکل‌های نامنظم هم دیده می‌شود.

مروارید به رنگ‌های سفید، صورتی، نقره‌ای، کرم، طلایی، آبی، سیاه  می‌باشد. در آب‌های بسيار شور مرواريدهای دارای رنگ كرم بسيار فراوان‌تر از ساير رنگ‌ها ديده مي‌شوند. مرواريدهای حاصل از آب‌های شيرين تيره‌تر از انواع به‌دست‌آمده از آب‌های گرم هستند.

صدف چیست؟

صدف یا همان گوش‌ماهی پوسته سخت جانورانی نرم‌تن است که پوشش خارجی دارند. ما گاهی اوقات به پوسته سخت و محکم آنها صدف می‌گوییم و جنس اصلی صدف‌ها از سیلیکات به وجود آمده است. در حالت کلی این موجودات از یک یا دو صدف که همان کفه نام دارد تشکیل شده‌اند و به‌طورکلی بدن آنها به‌واسطه این پوشش محکم پوشانده شده است. برخی از انواع صدف‌ها خوراکی هستند که در کشور ما بیشتر افراد این موجود سفت و محکم را به‌عنوان یک مرواریدساز نیز می‌شناسند. به عبارتی صدف‌های دوکفه‌ای همان مرواریدسازهای معروف هستند که اغلب در دریا زندگی می‌کنند.

ما در مکالمه‌های عادی خود از رنگ صدفی زیاد استفاده می‌کنیم. به عبارتی منظور ما همان رنگ براق تشکیل شده بر روی مرواریدساز و البته خود مروارید نیز است. جالب است که بدانید هرچقدر نرم‌تن ما بزرگ‌تر باشد جسم خارجی آن نیز محکم‌تر و بزرگ‌تر خواهد بود. متریال اصلی یک صدف آهک یا کربنات کلسیم است و این نرم‌تنان برای ساختن صدف، آهک موردنیاز خود را از دریا دست می‌آورند. در انتها صدف این موجودات بعد از مرگ بر روی آب شناور می‌شود و به سطح آب می‌آیند، همان صدف‌هایی که ما آنها را به‌عنوان گوش‌ماهی می‌شناسیم.

نحوه تشکیل مروارید

مرواریدها در حالت کلی محصول صدف‌هایی هستند که در دریاها و یا دریاچه‌ها زندگی می‌کنند. در اصل این گوهر گران‌بها محصول کربنات کلسیم و همچنین یک ماده عالی غیر معدنی دیگر است که در بدن برخی از نرم‌تنان به‌عنوان لایه‌ای از پوسته داخلی تشکیل می‌شود و بعد از مدتی به فرم آراگونیت تبدیل شده و متبلور می‌شود. ماده تشکیل‌دهنده و پایه و اساس مروارید، پروتئین‌ها هستند که به طور عمده همگی پلی‌ساکارید بوده و در کنار هم جمع می‌شوند و به‌صورت لایه‌نازک و متحدالمرکزی به دور یک هسته که از یک جسم بیگانه ترشح شده جمع می‌شوند. با تمام این تفاسیر سختی دانه مروارید زیاد است و به همین دلیل متراکم بوده که سبب می‌شود خردکردن و شکستن آن بسیار سخت باشد. مرواریدها در دو دسته طبیعی و پرورشی طبقه‌بندی می‌شوند که در ادامه بیشتر در مورد آنها صحبت خواهم کرد.

مرواریدها محصول صدف‌هایی هستند که در دریاها و یا دریاچه‌ها زندگی می‌کنند

مروارید طبیعی

مروارید طبیعی همان گوهری است که در دل طبیعت و به‌واسطه واردشدن اتفاقی یک عامل محرک به بدن صدف شکل‌گرفته است. وقتی محرکی به درون بدن یک نرم‌تن مرواریدساز وارد می‌شود، میزبان برای مقابله کردن با آن یک ماده خاص ترشح می‌کند که به‌صورت لایه‌لایه در اطراف جسم مهاجم پیچیده می‌شود و سپس مروارید را شکل می‌دهد. در حال حاضر این روزها مروارید طبیعی یکی از گوهرهای بسیار کمیابی است که اگر هم در دسترس قرار گیرد به قیمت بسیار گزافی فروخته خواهد شد. این گوهر به دلیل قیمت بالا در دسته جواهرات ثروتمندان گنجانده می‌شود و دسترسی به آن برای عموم امکان‌پذیر نیست.

مروارید طبیعی یکی از گوهرهای بسیار کمیاب است

مروارید پرورشی یا کشت شده

مروارید پرورشی – مصنوعی – برای تشکیل شدن به کمک بشر نیاز دارد. به عبارتی مرواریدهای کشت شده را در مزارع پرورشی درست می‌کنند و محرک تشکیل‌دهنده آن به‌صورت دستی وارد صدف می‌شود و ایجاد شدن این گوهر گران‌بها دیگر امری تصادفی و اتفاقی نخواهد بود. البته در حالت کلی مرواریدهای پرورشی و طبیعی فرق چندانی با یکدیگر ندارند و حتی مرواریدهای پرورشی نیز گوهری اصل محسوب می‌شوند. ظاهر و ساختار هر دو یکی است اما به لحاظ قیمتی و خاستگاه متفاوت هستند. دراین‌بین مرواریدهای طبیعی چون محصول یک اتفاق کاملاً تصادفی هستند و البته نایاب محسوب می‌شوند، ارزش بیشتری دارند.

مرواریدهای پرورشی  گوهری اصل محسوب می‌شوند

مروارید مصنوعی

در ساخت مروارید مصنوعی، بشر هیچ دخالتی ندارد ضمن اینکه صدف‌ها نیز کاملاً بی‌تقصیر هستند. جنس این مرواریدها در بیشتر موارد از شیشه و پلاستیک است که با یک‌لایه کاملاً درخشان شده، صیقلی و منظم پوشش داده می‌شوند. درخشندگی این دسته از مرواریدها قابل‌توجه و چشمگیر است اما در حقیقت در مقایسه با انواع طبیعی و حتی کشت شده زیبایی کمتری دارند. قیمت مرواریدهای مصنوعی ارزان‌تر از مرواریدهای پرورشی و البته طبیعی است که همین امر سبب می‌شود بیشتر در دسترس عموم قرار گیرند.

انواع و اقسام مروارید

مروارید نیز همانند سایر مواد، دسته‌بندی‌های متفاوتی دارد که در ادامه بیشتر با آنها آشنا خواهیم شد. مرواریدهای طبیعی و همین‌طور مرواریدهای پرورشی را در دسته آب‌های شور و شیرین طبقه‌بندی می‌کنند. تشکیل مروارید در آب‌های شور مدت زمان زیادی را طلب می‌کند. آ‌ب‌های شور اگرچه سبب درخشش بیشتر مروارید و کیفیت بالاتر آن می‌شوند، گران‌تر هستند و دوام بیشتری را نیز برای مروارید ایجاد می‌کنند.

تمام مرواریدهایی که در آب شیرین تشکیل می‌شوند در مدت زمان بسیار کوتاه شکل‌گرفته، خوش قیمت‌تر هستند و تعداد آنها بیشتر است. اما به درخشندگی مروارید آب شور نیستند و البته اندازه آنها نیز کوچک‌تر است. ناگفته نماند که تمامی مرواریدهای آب شور و آب شیرین که در بازار موجود هستند از نوع مروارید پرورشی محسوب می‌شوند. 

 مرواریدهای آب شیرین

مرواریدهایی که در آب شیرین شکل می‌گیرند به لحاظ اندازه، شکل و رنگ متنوع هستند. در اکثر موارد شکل نامنظمی دارند و کاملاً کروی نیستند ضمن اینکه نسبت به مرواریدهایی که در آب شور تشکیل می‌شوند در مقابل پوسته پوسته شدن از خود مقاومت بالایی نشان می‌دهند. از جمله اشکال رایجی که این گوهرهای تشکیل شده در آب شیرین دارند بیضی، نیمه باروک و باروک یا همان اشکال نامنظم است. مرواریدهای آب شیرین را زودتر برداشت می‌کنند به ‌همین ‎خاطر کوچک‌تر هستند.

ناگفته نماند که مدت زمان رشد در هر مزرعه یعنی مراحل کاشت در مزارع مروارید پرورشی کاملاً متفاوت است به همین دلیل این گوهرها از تنوع سایز بسیار زیادی برخوردار هستند. اندازه آنها از حدود ۲ میلیمتر تا ۱۵ میلیمتر کاملاً متغیر است. به لحاظ رنگ این مرواریدها را بیشتر در طیف‌‌های کرم، سفید، اُوِرتُون صورتی و کرم اسطوخودوسی می‌توانید بیابید. اُوِرتُون یعنی همان رنگ نور انعکاسی که بر روی بدنه این گوهر ایجاد می‌شود. مرواریدهای آب شیرین، سیاه‌رنگ هم هستند که در نتیجه یک رنگ‌آمیزی کاملاً مصنوعی حاصل می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید عمده مرواریدهای آب شیرین موجود در جهان، محصول کشور چین هستند.

مرواریدهای آب شور

مرواریدهای تشکیل شده در آب شور نیز تنوع بسیار زیادی دارند و حتی از همتایان تشکیل شده خود در آب شیرین نیز معروف‌تر هستند. در این قسمت با انواع مرواریدهای تشکیل شده در آب شور با شما همراه هستیم.

– مروارید آب‌شور، آکویا akoya

در حالت کلی وقتی اسم مروارید را می‌شنویم دانه‌هایی کاملاً گرد، سفید رنگ و براق در ذهنمان تداعی می‌شود که در اصل همان مرواریدهای آکویا هستند. این دسته از مرواریدها به‌شدت فراوان، معروف و شناخته شده هستند که زیبایی، قیمت رقابتی و درخشندگی آنها سبب شده در دسته جواهرات و گوهرهای گران‌بها قرار بگیرند. به لحاظ سایز و اندازه ریز بوده و میانگین سایزی آنها ۷ میلیمتر تا ۱۰ میلیمتر است. از لحاظ شکل نیز کاملاً گرد هستند و به هیچ عنوان نامتقارن نخواهند بود. رنگ آنها خاکستری، سفید یا کرم اُوِرتُون صورتی، سبز یا نقره‌ای است. البته گاها امکان دارد که آکویاهای آبی با اُوِرتُون نقره‌ای را هم ببینید که البته این رنگ در دسته رنگ‌های قیمتی و کمیاب قرار دارد.

مروارید سیاه نیز را نیز با مواد مصنوعی رنگ می‌کنند و جایگزین مقرون‌به‌صرفه و مناسبی برای مروارید سیاه محسوب می‌شود. در حالت کلی مرواریدهای دسته آکویا از مرواریدهایی که در آب شیرین هستند گران‌تر بوده اما همچنان از برخی از همتایان آب شور خود ارزان‌تر محسوب می‌شوند. بیشتر مرواریدهای تولید شده در دسته اکویا همگی محصول کشور ژاپن هستند و درصد اندکی از آنها تولید شده کشور کره، چین و ویتنام است. اما فراموش نکنید که مروارید آکویا تولید شده در ژاپن یک محصول کاملاً خاص و منحصربه‌فرد است و اگر جایی به نام اکویای هاناداما برخورد کردید بدانید که این همان آکویای معروف ژاپنی است. 

– مرواریدهای دریای جنوب South Sea

مرواریدهای دریای جنوب جایگاه ویژه‌ای در میان دیگر همتایان خود دارند. این گوهرها در دو رنگ طلایی و سفید موجود هستند و نوع طلایی آنها ظاهری خاص و منحصر به فرد دارد. ناگفته نماند که مرواریدهای سفید دریای جنوب از لوکس‌ترین و کمیاب‌ترین نوع مرواریدهای پرورشی محسوب می‌شوند با اینکه ظاهر متفاوتی ندارند. مرواریدهایی که در دریای جنوب به وجود می‌آیند بزرگ بوده و حتی به ۲۰ میلیمتر نیز آنها می‌رسند.

ولی در حالت کلی مرواریدهایی که بیشتر از ۱۵ میلیمتر باشند نوع کمیابی محسوب می‌شوند. به لحاظ فرم و شکل نیز مرواریدهای دریای جنوب نامنظم هستند و اگر احتمالاً شکلی کاملاً کروی داشته باشند به قیمت بالایی به فروش می‌رسند. در آخر باید گفت که درخشندگی و رنگ این گوهرهای کمیاب مثال‌زدنی است و نیازی به تعریف ندارد. 

– مرواریدهای تاهیتی Tahitian 

مرواریدهای تاهیتی را مرواریدهای سیاه طبیعی می‌نامند که در دریای جنوب یافت می‌شوند. این نوع مرواریدها متمایز و خاص هستند و بسیار بزرگ تولید می‌شوند. البته به این نوع گوهر مروارید سیاه نیز گفته می‌شود که رنگ‌های متعددی از ذغالی، خاکستری و سبز تیره را در بر می‌گیرند. انعکاس نور بر روی این مرواریدها به‌گونه‌ای است که یادآور زیبایی پرهای طاووس است. اشکال مرواریدهای تاهیتی گوناگون است، گرد و متقارن، گرد و باروک که البته تاهیتی‌های نامتقارن تلالو خاص و ویژه‌ای دارند.

ناگفته نماند که بر اساس استانداردهای کیفی ایجاد شده مرواریدهای تاهیتی مرغوب محسوب می‌شوند که ضخامت لایه آنها حداقل هشت دهم میلیمتر باشد. در آخر باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که بزرگ‌ترین جزیره از مجموعه جزایر پلینزی فرانسه را تاهیتی می‌نامند.

– مرواریدهای دریای کورتِز

مرواریدهای پرورشی که در خلیج کالیفرنیا یا دریای کورتز در گایماس مکزیک به وجود می‌آیند مرواریدهای پرورشی و نادری هستند که در تمام دنیا معروف و موردتوجه بوده و مانند مرواریدهای تاهیتی به طور طبیعی سیاه هستند.

مرواریدهای جذاب و خاص

در این قسمت از مقاله در مورد مرواریدهای خاص و جذابی ثابت می‌کنیم که شاید امکان دیدن آنها در دنیای واقعی کم باشد. 

– مرواریدهای کِشی باروک

مرواریدهای کِشی باروک را می‌توانید هم در آب شور و هم در آب شیرین بیابید. نحوه شکل‌گیری آنها خاص است و اشکال نامتعارفی دارند. این گوهرها هیچگاه شکل استانداردی نداشته که بتوان به‌راحتی آنها را تعریف کرد. زمانی که محرک قبل از شکل‌گیری کامل یک مروارید پس‌زده می‌شود، یا درست وقتی که مروارید بدون وجود هیچ هسته مرکزی رشد می‌کند، محصول نهایی شکلی نامنظم و نامتعارف دارد که می‌تواند در نوع خود یک فرم بی‌نظیر باشد و به‌واسطه ویژگی خاصی که دارد دست جواهرسازان ماهر و خلاق را در محصول نهایی باز گذارد.

مرواریدهای کِشی به لحاظ اندازه ریز هستند و درخشش فراوانی دارند. به عبارتی نامتقارن بودن آنها سبب شده که درخشش فراوانی داشته باشند و از نظر رنگ هم در طیف‌های کرم، سفید و اسطوخودوسی بوده و تنوع زیادی دارند. پیش‌تر نیز گفتیم که در حالت کلی مرواریدها به‌واسطه یک تصادف که روند عادی ایجاد مروارید نیست، حاصل می‌شوند. اما این روزها به‌واسطه پیشرفت تکنولوژی و افزایش یافتن تکنیک‌های تولید و پرورش مروارید، اتفاقات غیرعادی به‌ندرت رخ می‌دهند و مرواریدهای کِشی نیز در بازار کمتر یافت می‌شوند. 

– مرواریدهای میِب

این مرواریدهای جذاب را به اسم نیم مروارید نیز می‌شناسند. اگر دوست دارید بدانید چرا اسم نیم قبل از مروارید قرار می‌گیرد با ما در ادامه مقاله همراه باشید. مروارید مِیب از زاویه روبرو کاملاً به مرواریدهای کروی شباهت دارد اما اگر از پهلو آن را نگاه کنید خواهید دید که پشت صافی دارد که به همین دلیل به آن نیم مروارید نیز می‌گویند. شکل خاصی که این مروارید دارد به دلیل مراحل رشد متفاوتی است که طی می‌کند.

جالب اینجاست که این نوع مروارید به گوهرهای گران‌قیمت و لاکچری مانند مرواریدهای دریای جنوب شباهت دارد و البته از قیمت مناسب‌تری برخوردار است. ناگفته نماند که پشت صاف این گوهرها سبب می‌شود که بهتر روی بدن قرار بگیرند. با اینکه این گوهرها نیمه کروی هستند گاهی به شکل گلابی، اشکال نامتقارن و بیضی نیز رشد می‌کنند و فقط در دو رنگ سفید و طلایی موجود هستند.

راه‌های تشخیص مروارید اصل از تقلبی

مروارید را به‌واسطه درخشش بی‌نظیری که دارد به‌راحتی می‌توان تشخیص داد. یکی از راه‌های تشخیص مروارید این گوهر گران‌بها این است که اگر آن را به‌آرامی بر روی دندان خود بسایید، به‌راحتی می‌توانید بافت و سطح خشن آن را تشخیص دهید. درحالی‌که مرواریدهایی که مصنوعی هستند احساسی از سطح خشن در شما ایجاد نمی‌کنند. مرواریدهای طبیعی و کشت شده از ظاهر تقریباً یکسانی برخوردار هستند اما مرواریدهای پرورشی معمولاً تراکم بالاتری دارند.

تنها راهی که می‌توان مرواریدهای طبیعی و پرورشی را تشخیص داده و بررسی کرد درنظرگرفتن ساختار درونی آنها است. متخصصان این حرفه با استفاده از آندوسکوپی و از طریق سوراخ‌های مروارید به‌راحتی این کار را انجام می‌دهند. نکته آخر اینکه مرواریدهای طبیعی لایه‌های داخلی و متحدالمرکزی دارند که سطح اصلی آنها از این لایه‌ها تشکیل شده است.

مروارید گوهری شفاف و گران‌بها

در این مقاله تمام عجائب و شگفتی‌های دنیای مروارید را برای شما گفتیم. گوهری که با تمام کوچکی و زیبایی خود، گران‌بها بوده و در جلب نظر و توجه به‌شدت توانمند است. شاید نمی‌دانستید که در دنیای ما انواع گوناگونی از این گوهر کمیاب وجود دارد که هرکدام داستان خاص خود را دارند و حاصل اتفاقی خاص و منحصربه‌فرد هستند.

برای ورود به فروشگاه طلا و مروارید کلیک کنید

در آخر از شما همراهان گرامی بسیار ممنونم که وقت باارزش خود را در اختیار ما قرار دادید و از شما می‌خواهم در صورت تمایل از فروشگاه مروارید و طلای سایت طلا و جواهر فیروزه نابدیدن فرمایید.